บทความนี้ใช้ระบบคริสต์ศักราช เพราะอ้างอิงคริสต์ศักราชและคริสต์ศตวรรษ หรืออย่างใดอย่างหนึ่ง
การดลใจนักบุญมัทธิว (
อังกฤษ:
The Inspiration of Saint Matthew) เป็น
ภาพเขียนสีน้ำมันที่เขียนโดย
การาวัจโจจิตรกรสมัย
บาโรกคนสำคัญชาวอิตาลีที่ตั้งอยู่ภายใน
ชาเปลคอนทราเรลลิในโบสถ์
ซันลุยจีเดย์ฟรันเชซีใน
กรุงโรมใน
ประเทศอิตาลี หลังจากเสียชีวิตไปแล้วคาร์ดินัลชาวฝรั่งเศสขื่อแม็ทธิว ควงแทรล (Matthieu Cointrel) หรือ “มัตเตโอ คอนทราเรลลิ” ในภาษาอิตาลีก็ทิ้งมรดกไว้โดยระบุว่าให้ใช้ในการตกแต่งชาเปลในหัวเรื่องของชื่อของท่าน (มัตเตโอ=
มัทธิว)ภาพ “การดลใจนักบุญมัทธิว” เขียนราวระหว่างปี
ค.ศ. 1602 เป็นภาพเขียนภาพที่สามที่การาวัจโจเขียนให้กับโบสถ์ซันลุยจีเดย์ฟรันเชซีและเป็นภาพสำหรับ
ฉากแท่นบูชาภายใน
ชาเปล อีกสองภาพก็ได้แก่ “
พระเยซูทรงเรียกนักบุญมัทธิว” และ “
การเป็นมรณสักขีของนักบุญมัทธิว”สัญญาจ้าง (ซึ่งตามตัวหนังสือแล้วมาจากคาร์ดินัล
ฟรันเชสโก มาเรีย เดล มอนเตผู้เป็นผู้อุปถัมภ์ของการาวัจโจเองไม่ใช่จากโบสถ์) การเขียนภาพนี้ไม่ใช่สิ่งที่ทำง่ายสำหรับการาวัจโจและอย่างน้อยสองในสามภาพก็ต้องเขียนใหม่เพื่อให้เป็นที่ยอมรับโดยคาร์ดินัลเดล มอนเตผู้จ้าง แต่ภาพแรกที่เขียนถูกทำลายระหว่าง
สงครามโลกครั้งที่สอง ฉะนั้นจึงเหลือแต่เพียงภาพขาวดำเท่านั้นที่ใช้ในการเปรียบเทียบกับภาพอื่นได้
[1] การเขียนครั้งแรก
ทูตสวรรค์ข้ามาในช่องว่างของภาพเดียวกับช่องว่างของนักบุญมัทธิว และดูเหมือนจะพัวพันด้วยท่าทางที่ยั่วยวนอารมณ์มากกว่าจะเป็นการแสดงการดลใจจากทูตสวรรค์ ภาพที่ถูกปฏิเสธนี้อาจจะเปรียบได้กับภาพ “
พักระหว่างหนีไปอียิปต์” ที่คาราวัจโจเขียนก่อนหน้านั้นภาพ “การดลใจนักบุญมัทธิว” เป็นภาพที่เขียนสำหรับเป็น
ฉากแท่นบูชาของ
ชาเปลส่วนตัว ทูตสวรรค์ในภาพห่อตัวด้วยผ้าผืนที่เป็นริ้วลอยตัวม้วนลงมา นักบุญมัทธิวเอนตัวไปข้างหน้าแสดงความรู้สึกบนไบหน้าถึงความฉงนและความไม่แน่ใจขณะที่ทูตสวรรค์มาดลใจถึงงานที่นักบุญจะเขียนเป็น
พระวรสารอันสำคัญ การาวัจโจใช้สีมืดทั้งภาพยกเว้นตัวแบบสองตัวที่สำคัญในภาพ นักบุญมัทธิวดูเหมือนจะรีบวิ่งไปยังโต๊ะเขียนหนังสือจนทำให้ม้านั่งเอียงเกือบล้มออกไปนอกกรอบมายังบริเวณของผู้ชมภาพลักษณะการเขียนของคาราวัจโจแตกต่างจากจิตรกรร่วมสมัยเช่น
อันนิบาเล คารัคชีเป็นอันมากจนไม่สามารถเปรียบเทียบกันได้ ฉะนั้นถ้าจะเปรียบเทียบภาพเขียนนี้ก็จะต้องเปรียบเทียบกับภาพเขียนของ
จิโอวานนี ลานฟรังโก (Giovanni Lanfranco) ผู้เป็นลูกศิษย์
[2] ที่ปัจจุบันอยู่ที่ปิอาเช็นซาและภาพเขียนหัวข้อที่คล้ายคลึงกันโดย
แรมบรังด์